Her tercümanın/çevirmenin rüyasıdır: Bir paragrafı bilgisayara yazayım, bana yakın bir şekilde çevirisini versin, ben de gramer kontrolünü ve terminolojiye uygun olarak düzenlemesini yapayım ve böylece konunun içeriğini öncelikle internette araştırmak, konuyu tam anlamıyla algılayıp kafamızda netleştirdikten sonra, bilinmeyen kelimeler için saatlerce araştırma yapmadan, sadece dilbilgisi, yazım ve lokalizasyon ile birlikte çevirme/tercüme işini yapayım. Fakat tabii ki şimdiye kadar böyle bir şey mümkün değildi.
Gerçi trados vs gibi yardımcı programlar ile birlikte işimiz epey kolaylaştı ama günümüz piyasasında artık eskisi gibi 10 sayfa için 1 hafta verilmiyor, özellikle İngilizce ve Almanca gibi çok kullanılan dillerde günde 30-40 bin boşluksuz karakter (teknik, hukuk, tıbbi, edebi veya akademik olması fark etmeden) kusursuz ve eksiksiz çeviri yapmamız bekleniyor. Bu durumda bizim de kendimizi makineleştirmekten başka bir şansımız kalmıyor.
Her işe el atan ve altından da başarıyla kalkan Google’ın 40 dilden sonra Türkçe dilinde de hizmet vermeye başladığını duyunca bu nedenle çok sevinmiştim. Çünkü Almanca-İngilizce sözlüklerini kullandığımda bir çeviri program için umut vaat eden bir alt yapı ile karşılaşmıştım. Türkçesi ise maalesef şu an için o kadar iyi değil, ama bunu Türkçe- İngilizce arasındaki gramer ve cümle kuruş yapılarının tamamen farklı olmasına bağlıyorum.
Zamanla çok daha iyi oturacağına inanıyorum. Belki profesyonel çeviri için henüz yetersiz ama çevremde gözlemlediğim kadarıyla özellikle İngilizceyi çat pat anlayan gençler arasında yurtdışındaki bir siteyi incelerken veya konu araştırması yaparken, ana içeriğin ne olduğu veya neden bahsedildiği hakkında biraz detaylı bilgi almak istediklerinde sıklıkla başvurdukları bir çeviri motoru pozisyonunda. Bizim yararlanacağımız aşamaya da 2-3 sene içinde geleceklerini düşünüyorum.
Google Translate Kullanımı Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?
Başıma gelen ilginç bir olayı anlatayım. Türkçe’den İngilizce’ye yaptığım bir çeviri için müşteri “Ben bunu google translate’e yazdım, sizinkinden farklı sonuçlar çıkıyor” diye bana kızdı. İyi ki de farklı sonuçlar çıkmış, ya aynısı olsaydı, asıl o zaman size Tarzanca bir çeviri teslim ettiğimi anlardınız diye cevap verdim. Yine de tarzanca konuşuyor olduğum için olsa gerek, esprimi anlamadı ve izahat istedi. Çevirinin bir matematik denklemi olmadığını, bu tarz yardımcı programların bir kodlama dizini ile yazıldığı için sadece yurtdışı menşeili web sitelerinde gezinirken içeriği ortalama biçimde anlamamız için bir kılavuz olarak kullanılması gerektiğini, profesyonel olarak bir çeviri hizmetinin makineler tarafından yapılmasının günümüz teknolojisi ile imkansız olduğunu anlattım. Google’a ingilizce derslerinden hatırladığı bir cümleyi yazmasını rica ettim. O da I am a schoolgirl yazdı, Google ise bunu Ben bir okul kızım veya alternatif olarak Ben bir öğrenci duyuyorum diye çevirdi. O zaman bana hak verdi. Eskiden tercüme büroları beğenmedikleri çevirilere “google translate ile mi yaptınız” diyerek aşağılamalarda bulunurlardı. Şimdi kriter bu oldu. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Bence bizim yaptığımız işi bir makinenin yapması gerçekten çok güç, trados vs. programlar da bizden öğrendiği kalıplarla çeviriyor ama anlamı düşünmeden. Bence cümleleri birebir çevirmekten çok anlamlarını çevirmek gerekir, gerçi buna kızan firmalar da olmuyor değil ama doğrusu bu gibi.