Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Amerika Birleşik Devletleri başkanı Donald Trump’ın Beyaz Saraydaki görüşmesi çeviri hatasıyla gündemde büyük bir yer edindi.
Öncelikle yapılan çeviri hatasını bir kez daha hatırlayalım: Erdoğan Türkçe olarak “Terör örgütleriyle ilkeli ve kararlı mücadele konusunda geçmişte yaşanan hataları telafi edecek adımların devamının geleceğini umut ediyoruz” diyerek farklı bir duruş beklediklerinin mesajını veriyordu fakat Erdoğan’ın sözleri tamamıyla farklı bir anlam ifade edecek şekilde İngilizce’ye çevrildi. Erdoğan’ın bu sözleri “Biliyoruz ki dünyanın her yerinde terör örgütlerine karşı ilkeli ve adanmış mücadeleyi sürdürme açısından, geçmişte yaşanan hataları tekrar etmeyeceğiz ve bu yolda beraber çalışmaya devam edeceğiz” şeklinde Trump’a iletildi.
Bu söylemler arasındaki zıtlık siyasi tartışmaların yanı sıra doğal olarak çeviri dünyasında da tartışmalara sebep oldu.
Kimi çevirmenler bu durumu bilinçli siyasi hamle olarak değerlendirirken, kimileriyse böylesine önemli bir görüşmede çevirmenin hissettiği baskının büyüklüğüne, yapılabilecek hataların doğal olmasının yanında düzeltilebileceğine de dikkat çekti. Çevirmene metin verildiğini savunanlar da eldeki metne rağmen böyle bir hatanın yapılabilmiş olmasını düşündürücü bulmakta. Her zamanki gibi çevirmeni sert bir şekilde suçlayanlar da yok değil. Hal böyle olunca tartışma gittikçe büyüdü.
Sebepler ve ortaya atılan fikirler her ne kadar tartışmaya açık olsa da çevirmenlik mesleğinin ne kadar eski bir meslek olduğu ve teknolojik çağdan önce yapılan hataların devasa sonuçlar doğurduğu herkesin malumudur. Günümüzde artık teknolojinin de ilerlemiş olması sebebiyle yapılabilecek çeviri hataların hemen önüne geçmek mümkün olabiliyor, bu da olabilir krizin çabucak önlenmesini sağlıyor.
Her ne kadar çevirmenlerin hata yapmaması gerekse de en nihayetinde herkes “insan oğlu” hata yapmamız mümkün, bu durumda mühim olan nokta; hatalar meydana geldiğinde çabucak düzeltebilecek donanıma sahip olabilmektir.
Çevirmenler dünyası içerisinde bu konu ve toplantının çevirmeni her ne kadar tartışılsa da olaya çok yönlü bakıp yaklaşmak doğru yorumları yapmak açısından önemli olacaktır.
