Günün Rusça Sözcüğü – Русское Слово Дня
САРАЙ
1. Перен. разг. Крытое хозяйственное строение, обычно без потолочных перекрытий
2. Перен. разг. Большая неуютная комната
3. Перен. разг. Некрасивое здание
4. Перен. сленг. грязь, беспорядок, неприбранность
Заимствованное слово из Крымско-татарского языка. Слово имеет разное значение в этих двух языках. Сарай – это дворец тюркских султанов и крымских ханов. Они даже именовали свои города “Сарай”. Например; Бахчисарай, Сараево, Сарай-Бату(Старый Сарай). На самом деле слово имеет персидское происхождение. Перс. слово восходит к др.-ир. *srāða-, которое родственно гот. hrōt “крыша”¹. Однако, в русский язык оно пришло из крымско-татарского языка. А почему русские называли свои “некрасивые здания” сараями? Что это означает? В одном языке сарай – дворец, а другом языке сарай – некрасивое здание.Это, пожалуй, из-за того, что у русских были отрицательные представления о татарах и их столице. Поэтому русские называли свои амбары и каретники сараями.
BARAKA
1. Kon. Çoğunlukla tavan döşemeleri olmayan, kapalı çiftlik binası
2.Kon. Büyük konforsuz oda
3.Kon. Zevksiz bina
4.Kon. Arg. Pislik, düzensizlik, temiz olmayan yer
Kırım Tatarcasından Rusçaya geçmiş olan sözcük her iki dilde de aynı anlamı ifade etmemektedir. Aslında “Сарай” – “Saray” Türk dillerinde sultanların ve Kırım hanlarının ikamet ettiği yer olarak kullanılır. Sultanlar ve hanlar şehirlerini dahi bu isimle anmışlardır. Örneğin: Bahçesaray, Sarajevo, Saray-Batu(Eski Saray). Aslında kelimenin kökeni daha eskilere uzanmaktadır. Kelime Farsçadan Türkî dillere geçmiştir. Farsça bu kelime Pehlevice *srāða kelimesine uzanır. Pehleviceye ise Got* dilinden *hrōt “çatı” kökünden geçmiştir. Fakat kelime Rusçaya Kırım Tatarcası üzerinden gelmiştir. Peki neden Ruslar “çirkin ve zevksiz binaları” saray olarak adlandırmıştır? Bu ne anlama gelir? Bir dilde “saray” hükümdarların ikametgahı iken diğer dilde hiç de hoş olmayan bir binadır. Bunun cevabı tartışmalı olmakla beraber Rusların Tatarlar ve başkentleri hakkındaki olumsuz düşüncelerinden kaynaklanmaktadır. Ruslar bu yüzden ambarlarını, samanlıklarını ve kilerlerini “Saray” olarak adlandırmışlardır.
Kaynakça:
1.Макс Фасмер – Этимологический словарь русского языка http://starling.rinet.ru/cgi-bin/response.cgi?
2.http://dic.academic.ru/
