Kazakça ve Rusça dışında Özbekçe, Ukraynaca, Uygurca, Kırgızca ve Tatarcanın da konuşulduğu Kazakistan, kendi fonetiğine uygun 31 harften oluşan yeni bir alfabeye geçti.

Uzun yıllar Kiril alfabesi kullanılan Kazakistan’da 2017 yılında Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in girişimleri sonucu Latin harflerinden oluşan yeni bir Kazak alfabesi kullanılması kararı alınmıştı. Kazakistan Cumhurbaşkanı tarafından resmî olarak onaylanan karar neticesinde Kazakistan Ulusal Alfabe Komisyonu kuruldu.

28 Ocak 2021’de ise Başbakan Askar Mamin başkanlığında toplanan kurul, 2023 – 2031 yılları arasında kademeli olarak kullanılmaya başlanacak 31 harflik yeni alfabenin tanıtımını yaptı.

Ahmet Baytursunov Dil Bilimi Enstitüsü’nün geliştirdiği alfabe “bir ses-bir harf” ilkesine göre hazırlanmış.

Latin harflerinden oluşan bu yeni alfabede 9’u ünlü olmak üzere 31 temel harf bulunuyor. Alfabede yer almayan ama yabancı kökenli kelimelerde kullanılacak X, W gibi harfler de bu yeni sistemde mevcut.

Ayrıca Kazakistan Türkçesi’ne ait bazı sesler “çift nokta imi, uzatma imi, çengel imi ve kısaltma imi” gibi işaretlerle belirlenecek.

Kazakistan’da 1929-1940 yılları arasında Latin alfabesi kullanılmış ancak 1940 yılında tekrar Kiril alfabesi kullanılmaya başlanmıştı. 2017’den itibaren çalışmalarına başlanan bu yeni alfabenin Başbakan Mamin’in de dile getirdiği gibi Kazak dilinin yaygınlaşmasına yeni bir ivme kazandıracağı ve modernleşmesine katkıda bulunacağı bekleniyor.

Tags: