Mayıs 2016. Hande Vişne’nin arşivinden.

Dünyanın en eski kulelerinden biri olan Galata Kulesi, Bizans İmparatoru I. Anastasius tarafından 528 yılında inşa edilmiştir. IV. Haçlı Seferi’nde (1204)  kule ağır bir tahribat geçirmiştir. Yapı, 1348 yılında ‘’İsa Kulesi’’ adıyla Cenevizliler tarafından tekrar inşa edilmiştir. Yapıda yığma taşlar kullanılmıştır ve Galata Surlarına ek olarak yapılmıştır. Yapımı tamamlandığında Galata Kulesi dönemin en büyük binasıdır.

İki sokak arasından Galata Kulesi’nin görünümü. Hande Vişne, Mayıs 2016.

İstanbul’un fethinden sonra Galata Kulesi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde farklı amaçlarla kullanılmıştır. Kule her yüzyıl yenilenmiş ve tamir edilmiştir.  1445-1446 yılları arasında yükseltilmiştir. 1509 yılında meydana gelen ve İstanbulluların “Küçük Kıyamet” olarak adlandırdıkları depremde ciddi zararlar görmüş; devrin önemli mimarlarından Hayrettin tarafından onarılmıştır. 16.yüzyılda Kasımpaşa tersanelerinde çalıştırılan Hıristiyan savaş esirleri bir süre burada tutulmuştur. 1500’lerin sonlarına doğru Sultan III.Murat’ın izni ile müneccim  Takiyüddin Efendi tarafından buraya bir rasathane kurulmuş ancak Sultan III.Murat tarafından 1579 yılında kapatılmıştır.

Galata Kulesi’nin gece görünümü. Hande Vişne, Haziran 2018.

17.yüzyılda, IV.Murat döneminde Hezarfen Ahmet Çelebi, Okmeydanı’nda bir süre uçuş talimi yaptıktan sonra kendi yaptığı kanatları takarak 1638 yılında Galata Kulesi’nden Üsküdar’a uçmuştur. 1717’den itibaren Galata Kulesi, İstanbul yangınlarına karşı gözetleme kulesi olarak kullanılmaya başlanmakla birlikte, Kule, III.Selim döneminde büyük bir yangın geçirmiş ve kulenin büyük bir kısmı harap olmuştur. 1831 yılında başka bir yangında tekrar hasar görmüştür. III.Selim ve II.Mahmut döneminde yapıya cumbalar eklenmiştir. 1875 yılında İstanbul’da meydana gelen bir fırtınada külahı devrilmiştir. 1965’te başlayıp 1967’de biten restorasyon çalışması sonucu yapı bugünkü halini almıştır.

Büyük Hendek Caddesi. Eski İstanbul Fotoğrafları Arşivi.

Galata Kulesi köklü tarihinin yanında bazı efsanelere de konu olmuştur. Romalılar döneminden kalma bir efsaneye göre eğer bir kadın ve erkek, Galata Kulesi’ne ilk kez birlikte çıkarlarsa, onlar mutlaka evlenirler. Ama çiftlerden biri daha önce kuleye çıktıysa (başkasıyla ya da tek başına fark etmez), bu tılsım bozulurmuş.

Başka bir efsaneye göre Galata Kulesi ve Kız Kulesi birbirlerine aşıktır. Ama aralarındaki boğaz nedeniyle birbirlerine kavuşamazlar. Kavuşamadıkları için birbirlerine olan özlemleri artar. Bir gün, Hezarfen Ahmet Çelebi Galata Kulesi’ne boğazın karşısına uçarak geçmek için tırmanır. Galata Kulesi, Hezarfen’e, yüzyıllardır biriktirdiği mektupları Kız Kulesi’ne vermesi için yalvarır. Bu ısrarlara dayanamayan Hezarfen mektupları yanına alarak kanatlanır. Salacak’a yaklaştığında mektupları bırakır. Dalgaların da yardımı ile mektuplar Kız Kulesi’ne ulaşır. ”Aşkının karşılıksız olmadığını anlayan Kız Kulesi, mektuplardan sonra daha da güzelleşir. Bu sayede Galata Kulesi de sevgisinin tek taraflı olmadığını anlar. İkilinin birbirlerine karşı hissettikleri bu duygular, onların karşılıklı olarak yüzyıllara meydan okumalarını sağlar…1

KAYNAKÇA

Galata Kulesi

Wikipedia

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı

Tarihi İstanbul[1]


GÖRSEL KAYNAKÇA

Öne Çıkan Görsel

Eski İstanbul Fotoğrafları

Tags: