Bir dilin kültürel miraslarından en önemlileri şüphesiz, atasözleri, deyimler ve kalıplaşmış sözlerdir. Bunlar ise ait olan milletin kutsalıyla doğrudan bağlantılıdır, dolayısıyla bu kalıplar milletin bir yansımasıdır. Güzel Türkçemizde bu manada büyük bir miras bırakmıştır ve biz mirasçıları olarak bu konuda oldukça şanslıyız. Milletimiz açısından kutsalımız sayılan pek çok kıstas gösterilebilir. Devlet, toprak, ekmek, su, at, avrat, silah vs. Tümü bizlerle özdeşleşen bu kelimelerle ilgili yüzlerce kalıp mevcuttur. Size bu yazımızda sunmak istediğimiz ise bunların yabancı bir dilde ne şekilde karşılık bulduğuyla alakalı. Bakalım komşumuzun dili Yunancada bu kalıplar nasıl karşılık bulmuş. Sizler için el, ekmek ve göz sözcüklerini seçip buna dair ufak bir çalışma hazırladık. Keyifli okumalar…
•
El elden üstündür: πάντα υπάρχει ένας καλύτερος // panda iparhi enas kaliteros
Bir elin nesi var iki elin sesi var: εν τη ενώσει η ισχύς // en ti enosi h ishis
Bir eli yağda bir eli balda olmak: περνάω ζωή και κότα // pernao zoi ke kota
Eli açıklık: απλοχεριά // aploheria
El adamı: ξένος άνθρωπος // ksenos anthropos
Elin ağzı torba değil ki büzesin: ας τους να λένε // as tus na lene
Eli armut toplamak: δεν αντιδρώ // den antidro
Ele avuca sığmaz: ασυγκράτητος // asingratitos
Eli ayağı dolaşmak: γίνομαι αδέξιος // yinome adeksios
Eli ayağına dolaşmak: μπλέκω στα πόδια // bleko sta podia
Elini ayağını öpeyim: σε ικετεύω // se iketevo
Elden ayaktan düşmek: δεν με κρατάν τα πόδια μου // den me kratan ta podia mu
Eli darda olmak: είμαι στριμωγμένος // ime strimogmenos
Ellerin dert görmesin: σου είμαι ευγνώμων // su ime evgnomon
Eli ekmek tutma: χειρωνακτική εργασία // hironaktiki ergasia
El ense çekme: κεφαλοκλείδωμα // kefaloklidome
Elinin hamuruyla erkek işine karışmak: ανακατεύομαι σε ανδρικές υποθέσεις // anakatevome se andrikes ipothesis
Elinin körü: τον κακό σου τον καιρό // ton kako ton kero
El mi yaman bey mi yaman: τώρα θα φανούν/ κριθούν όλα // tora tha fanun / krithun ola
El öpenlerin çok olsun: σου εύχομαι να αποκτήσεις πολλά παιδιά και εγγόνια // su evhome na apoktisis polla pedia ke engonia
El pençe divan durmak: στέκομαι όρθιος // stekome orthios
Eline sağlık: γεια στα χέρια σου // yia sta heria su
Elini sallasa ellisi: όποτε θέλει θα βρει σύζυγο // opote theli tha vri sizigo
Elini sıcak sudan soğuk suya sokmamak: περνάω ζωή και κότα // pernao zoi ke kota
Eline su dökemezsin: δεν του φτάνει ούτε στο δακτυλάκι του δεν τον φτάνεις // den tu ftani ute sto daktilaki tu den ton ftanis
Elle tutulur gözle görülür: χειροπιαστός // hiropiastos
El üstünde tutmak: έχω στα όπα όπα // eho sta opa opa
Elini veren kolunu kurtaramaz: δίνεις το χέρι και σου παίρνουν το μπράτσο // dinis to heri ke su pernun to braço
Elini vicdanına koymak: ακούω τη συνείδηση μου // akuo ti sinidisi mu
Eline yüzüne bulaştırmak: τα κάνω θάλασσα // ta kano thalasa
**
Ekmeğe el basmak: ορκίζομαι // orkizome
Ekmek elden su gölden: τζάμπα ζωή // camba zoi
Ekmeğini eline almak: είμαι οικονομικά ανεξάρτητος // ime ikonomika aneksartitos
Ekmeğine mani olmak: εμποδίζω τη δουλειά του // embodizo ti dulia tu
Ekmeğine yağ sürmek: βάζω βούτυρο στο ψωμί του // vazo vuturo sto psomi tu
Ekmek kavgası: βιοπάλη // biopali
**
Göze göz dişe diş: οφθαλμόν αντί οφθαλμού // ofthalmon andi ofthalmu
Gözü açık gitmek: πεθαίνω με απωθημένα // petheno me apothimena
Göz açıp kapayıncaya kadar: στιγμιαία // stigmiea
Gözü arkada kalmak: κοιτάζω πίσω // kitazo piso
Gözün arkada kalmasın: έχουν γνώσιν οι φύλακες // ehun gnosin i filakes
Gözün aydın: συγχαρητήρια // sigharitiria
Göze batmak: μου μπαίνει στο μάτι // mu beni sto mati
Gözünü budaktan sakınmamak: το λέει η περδικούλα του // to lei i perdikula tu
Gözü dışarda olmak: ξενοκοιτάζω // ksenokitazo
Gözüne dizine dursun: να μη δεις προκοπή // na mi dis prokopi
Gözü fal taşı gibi açılmak: δεν πιστεύω τα μάτια μου // den pistevo ta matia mu
Gözü gönlü açılmak: ευχαριστιέμαι // efharistieme
Göz görmeyince gönül katlanır: μάτια που δεν βλέπονται γρήγορα ξεχνιούνται // matia pu den vleponte grigora ksehniunte
Göz görür gönül ister: ό,τι βλέπεις το θέλεις // oti vlepis to thelis
Gözden ırak olan gönülden de ırak olur: μάτια που δεν βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται // matia pu den vleponte grigora lismoniunte
Gözünün içine baka baka: μπροστά στα μάτια μου // brosta sta matia mu
Gözlerini kan bürümek: διψώ για αίμα // dipso ya ema
Gözü kör olası / gözü kör olsun!: ανάθεμά τον! // anathema ton!
Gözünün üstünde kaşın var dememek: δεν του χαλάω το χατίρι // den tu hala oto hatiri
Göz var izan var: φαίνεται και με γυμνό μάτι // fenete ke me gimno mati
Gözleri velfecri okumak: παίζουν τα μάτια του // pezun ta matia tu
Gözüne yandığım: αχ! αυτός ο (…) // ah! aftos o (…)
Gözünün yaşına bakmamak: δεν χαρίζω κάστανα // den harizo kastana
