Çeviri öğrencileri, akademisyenler, çevirmenler, çeviri işletmeleri, çeviri kulüpleri, kısaca çeviri işine gönül vermiş her kesimden insanlar olarak işlerimizi çok seviyoruz ancak her sektör çalışanı gibi bizim de çeviri sektöründen beklentilerimiz oluyor.
ÇeviriBlog’un 18 bin kişiyi aşkın Facebook grubunda çeviri gönüllülerinin seslerini duyurmak ve fikirlerini dinlemek amacıyla bir anket yapıldı ve ortaya çıkan sonuç, bu işin gönüllülerinin en çok işin ekonomik boyutunda beklenti ve problemlerinin olduğu yönündeydi.
Bir çevirmenin maaşı her işte olduğu gibi pozisyonuna göre değişmektedir. Çevirmenlik mesleğini icra edebileceğiniz birçok pozisyon için asgari ücretten 10.000 liraya kadar da bir maaş skalası mevcuttur. Siz kendinizi ne kadar geliştirirseniz maaşlarınız da buna paralel olarak elbette yükselecektir. Ancak gecesini gündüzüne katan kahve aşığı çevirmenlerin yine de emeklerinin karşılığını alamaması yapılan ankette ortaya çıkmaktadır. Ankete katılanların %38’i daha yüksek maaş beklentisi içinde olduğunu belirtmiştir.
Dile getirilmesi gereken ikinci konu ise istihdamdır. Bu işe gönül verenler, özellikle yeni mezunlar deneyimsiz damgası yemeyi doğru bir davranış olarak görmemektedir. İnsan kendini geliştirebilir ve bu gelişim en iyi ve en uygun zaman olan üniversite döneminde en iyi şekilde yapılır. Henüz para kazanma ihtiyacının çoğu öğrenci adına geçerli olmadığı bu dönem; yeni diller öğrenmenin, yeni insanlar tanımanın ve kendi adına birçok yeniliğe adım atmanın en uygun zamanı olabilir. Ayrıca, işverenlerin bu konuları değerlendirip bir kişiyi sırf yeni mezun diye acemi olarak etiketlememesi gerekir. Ankete katılanların %18’inin bu konudan ayrıca muzdarip olduğu açıkça görülmektedir.
Üzerinde durulması gereken diğer bir konu ise meslek etiği problemidir. Çevirmenler olarak bu konuda gerçekten çok sıkıntı yaşamaktayız. Meslek etiği başlığı altında başkalarının işlerine göz koymak, başkasının yapabileceği bir işi kendi alanı olmasa bile kabul edip yapmaya çalışmak, piyasada mevcut olan ücretlerin oldukça altında ücret vermek gibi birçok konu sıralanabilir. Herkesin ilk önce kendine ve mesleğine saygı duyduğu bir çeviri sektörü oluşturulduğu takdirde daha iyi bir dünyada yaşayacağımıza hiç şüphe yoktur. Bu sektör herkese kazanç sağlayabilecek kadar geniş bir istihdam alanına sahiptir ve bir kişinin bir başka kimsenin işine müdahale hakkı da söz konusu değildir. Meslek etiği diye adlandırdığımız ahlaklı ve erdemli meslek içi kurallar bütünü benimsenip uygulandığı takdirde kazançlı çıkmayacak kimse olmayacaktır.
Yine finans kaynaklı bir problem olan maaşların zamanında alınamaması anketteki dördüncü sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Gecesini gündüzüne katıp büyük emek gösteren çevirmenlerin bir de emeğinin karşılığını zamanında alamaması gerçekten üzücüdür. Ankete katılım gösteren çeviri gönüllülerin büyük bir çoğunluğu bu problemden şikayetçi gözükmektedir.
Eğitim müfredatının öğrenciler adına düzenlenmesi de başka bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Okullarda İngilizcenin ya da herhangi bir dilin sadece temel yapı taşları öğretiliyorken mesleğe dönük pratik derslerin azlığı gözle görülür bir sorunu gün yüzüne çıkarmaktadır. Sadece teoride kalan dersler, pratiğe dönüşürken bambaşka bir hal almakta ve genç çevirmen adayları kendilerini derste öğretilen gerçeklikten çok daha farklı bir yerde bulmaktadır. Bu konuda bazı düzenlemelere gidilmesi ve bunların uygulanması çevirmenler tarafından talep edilen bir sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yine çeviri gönüllüleri tarafından dile getirilen diğer konular arasında bu işe verilen emeğin yeteri kadar saygı görmemesi, kariyer günlerinin daha sık düzenlenmesi, meslek odasının kurulması ve çevirmenler arasındaki etkileşimin artırılması gibi başlıklar yer almaktadır. Bu ve benzeri konulardan yakınan çevirmenlerin özellikle “emek-saygı eşitsizliği” itirazları oldukça önemli ve gözden kaçırılmaması gereken bir noktadır. Gecemizi gündüzümüze katarak bir masa lambası ve olmazsa olmazımız onlarca kahve eşliğinde yaptığımız çeviriler, bizim nezdimizde çocuklarımız gibi kıymetlidir fakat bunun diğer insanlar tarafından görülmemesi, en azından mesleğimize duyduğumuz saygının onda biri kadar saygı görmemesi bizleri üzen başka bir konudur.
